Հայաստանի էներգետիկ համակարգն ունի ավելի քան հարյուր տարվա պատմություն՝ լի ձեռքբերումներով և նորարարությամբ։ 1903 թ.-ին Ողջի գետի վրա հիմադրված հիդրոէլեկտրակայանը հիմք դրեց Հայաստանի էներգետիկ ոլորտի ձևավորմանը։ Այնուհետև կառուցվեցին մի շարք այլ կայաններ Դեբեդ գետի վրա՝ համալրելով նորաստեղծ էներգետիկ համակարգը։ Ջերմաէլեկտրակայանների կառուցման հիմքը դրվեց 1960 թ.-ին՝ Երևանում, իսկ 1963 թ.-ին ստեղծվեց «Երևանի ՋԷԿ» ՓԲԸ-ն։ Ջերմաէլեկտրակայանների հիմանդրումից հետո Խորհրդային Միությունում Հայաստանը դարձավ ամբողջովին էլեկտրաֆիկացված առաջին հանրապետությունը։ Հաջորդելով մի շարք հիդրոէլեկտրակայանների և ջերմաէլեկտրակայանների ստեղծմանը՝ 1969 թ.-ին սկսվեցին Մեծամորի ատոմակայանի կառուցման շխատանքները։ 1976 թ.-ին շահագործման հանձնվեց առաջին էներգաբլոկը, իսկ 1980 թ.-ին՝ երկրորդը։ Հայկական ատոմային էլեկտրակայանը դարձավ առաջին և միակ ատոմակայանը Հարավային Կովկասում։ 1988 թ.-ի Սպիտակի երկրաշարժից հետո որոշ անհանգստությունների պատճառով կայանի աշխատանքները դադարեցվեցին, սակայն 1990-ականների էներգետիկ ճգնաժամի մեղմացման նպատակով Հայաստանի կառավարությունը որոշում կայացրեց կայանը վերաբացելու։ Չնայած արտասահմանյան փորձագետների բացասական կարծիքների, որոնք կապված են ատոմակայանի վտանգավոր տեղանքի և սարքավորումերի ֆիզիկապես և բարոյապես մաշված լինելուն, այն շարունակում է գործել և ապահովել ՀՀ-ում սպառվող էլեկտրաէներգիայի մոտ 40%-ը։ Ատոմակայանից, ջերմաէլեկտրակայաններից և հիդրոէլեկտրակայաններից բացի Հայաստանի Հանրապետությունում վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտում մեծ պոտենցյալ ունեն արևային և հողմային կայանները։ Նախատեսվում են, ինչպես նաև արդեն կան մի շարք արտասահմանյան ներդրումներ՝ ոլորտի զարգացման և բարեկարգման նպատակով։

Սույն հոդվածում կներկայացվեն ՀՀ-ում գործող էլեկտրաէներգիայի տեղափոխմամբ և բաշխմամբ զբաղվող, հիմնական էլեկտրաէներգիա արտադրող ընկերությունները և վերջին երկու տարիների նրանց արտադրանքը ներքին սպառման մասով, ինչպես նաև որոշ տեղեկատվություն ընկերությունների սեփականատերերի և առք ու վաճառքի մասին։

Ստորև ներկայացվնում ենք Հայաստանում 2019-2020թթ․ էլեկտրաէներգետիկական համակարգի ընկերությունների կողմից առաքված էլեկտրական էներգիայի բաժանումն ըստ ընկերությունների, համաձայն Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի տվյալների․

Ընկերություններ

1․ Հայկական ատոմային էլեկտրակայան (Մեծամորի ատոմակայան) – «Հայկական ԱԷԿ» ՓԲԸ

Շահագործվել է՝ 1976թ․-ին N1 էներգաբլոկը; 1980թ․-ին N2 էներգաբլոկը

Դադարեցվել է աշխատանքը՝ 1989թ․-ի փետրվար և մարտ ամիսներին

Վերաբացվել է՝ 1995թ․-ի նոյեմբերին N2 էներգաբլոկը; N1 էներգաբլոկը չի շահագործվում

Հզորություն՝ N2 էներգաբլոկ՝ 407,5 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 2029 մլն կՎտժ / 27,186,100,000 դրամ;

2020թ․-ին՝ 2551․8 մլն կՎտժ / 35,292,300,000 դրամ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 27,186,100,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 35,292,300,000 դրամ

Աշխատողների թվաքանակն ըստ 2021թ․-ի տվյալների՝ 1665

Մեծամորի ատոմակայանի դերը մեծ է Հայաստանում և այն համարվում է հայկական էներգետիկ համակարգի կարևորագույն աղբյուրներից մեկը։ Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ իր մասնաբաժինը կազմում է մոտ 40%։ 2003թ․-ից սկսած ատոմակայանը շահագործում էր ռուսական «Ինտեր ՌԱՈ ԵԷՍ» ԲԲԸ-ն, սակայն 2012թ․-ին ընկերությունը դիմել է ՀՀ Էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարություն՝ պայմանագրի վաղաժամկետ լուծման խնդրանքով։ 2015թ․-ին կառավարության որոշմամբ ատոմակայանի աշխատանքի երկարացման համար սկսվել են վերականգնողական աշխատանքներ։ Կայանի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման երկարաձգման ծրագիրը իրականացվելու է մինչև 2026թ․։ Ներկայումս ատոմակայանը պատկանում է Հայաստանի Հանրապետությանը։ Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Մեծամորի ատոկայանի մասնաբաժինը կազմել է 32%, իսկ 2020թ․-ին՝ 41%։

2․ Երևանի ջերմաէլեկտրակայան – «Երևանի ՋԷԿ» ՓԲԸ

Շահագործվել է՝ 1963թ․-ին

Հզորություն՝ 550 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 1086․5 մլն կՎտժ;

2020թ․-ին՝ 871․5 մլն կՎտժ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 37,300,600,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 30,812,200,000 դրամ

Աշխատողների թվաքանակն ըստ 2021թ․-ի տվյալների՝ 211

1963թ․-ին հիմնադրվել է Երևանի ջերմաէլեկտրակայանը, իսկ 1997թ․-ին ստեղծվել է «Երևան ՋԷԿ» պետական ՓԲԸ-ն։ Մոտ 40 տարի շահագործումից հետո ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարության որոշմամբ սկսվել են վերակառուցողական աշխատանքներ։ 2005թ․-ին ՀՀ կառավարության և միջազգային համագործակցության Ճապոնիայի բանկի համատեղ որոշմամբ հաստատվել է «Երևանի համակցված շոգեգազային ցիկլով էլեկտրակայանի» կառուցման նախագիծը։ 2008 թ․-ին սկսվել են կառուցողական աշխատանքները, իսկ 2010թ․-ի ապրիլի 21-ին Երևանի ՀՇԳՑ էներգաբլոկը հանձնվել է շահագործման։ Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Երևանի ջերմաէլեկտրակայանի մասնաբաժինը կազմել է 17%, իսկ 2020թ․-ին՝ 14%։

3․ Որոտան Կասկադ – «Քոնթուր Գլոբալ Հիդրո Կասկադ» ՓԲԸ

Շահագործվել է՝ 1989թ․-ին

Հզորություն՝ 404 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 983.6 մլն կՎտժ / 17,027,700,000 դրամ;

2020թ․-ին՝ 538,6 մլն կՎտժ / 4,697,600,000 դրամ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 17,027,700,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 4,697,600,000 դրամ

Որոտանի Կասկադը երեք հիդրոէներգետիկական կառույցների՝ Սպանդարյանի, Շամբի և Տաթևի հիդրոէլեկտրակայանների համալիրն է։ Գտնվում է Հայաստանի հարավում՝ Որոտան գետի վերին և միջին հոսանքների հատվածում։ Առաջինը գործարկվել է Տաթևի ՀԷԿ-ը՝ 1970թ․-ին, 1978թ․-ին Շամբի, իսկ 1989թ․-ին Սպանդարյանի ՀԷԿ-երը։

2015թ․-ին բրիտանական «Քոնթուր Գլոբալ» կազմակերպությանը 180 մլն դոլարով վաճառվեց Որոտանի Կասկադը։ «Քոնթուր Գլոբալ»-ը երկարաժամկետ պայմանագրերով մեծածախ էլեկտրաէներգիա ձեռք բերող և զարգացնող ընկերություն է։

Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Որոտանի Կասկադի մասնաբաժինը կազմել է 15%, իսկ 2020թ․-ին՝ 9%։

4․ Փոքր ՀԷԿ-եր

Փոքր ՀԷԿ-երի ընդհանուր քանակ՝ 187, ըստ 2019թ.-ի տվյալների

Հզորություն՝ 371 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 934․8 մլն կՎտժ;

2020թ․-ին՝ 813․9 մլն կՎտժ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 23,916,800,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 21,797,800,000 դրամ

Այն հիդրոէլեկտրակայանները, որոնց ընդհանուր հզորությունը չի գերազանցում 30 Մվտ, համարվում են Փոքր ՀԷԿ-եր։ Փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման գործընթացը Հայաստանում վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտի ամենազարգացող ճյուղերից մեկն է։ Նրանց զարգացումը կարող է Հայաստանին տրամադրել էներգետիկ անկախություն և պակասեցնել ծանրաբեռնվածությունը էներգահամակարգում։

Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Փոքր ՀԵԿ-երի մասնաբաժինը կազմել է 15%, իսկ 2020թ․-ին՝ 13%։

5․ Հրազդանի ջերմաէլեկտրակայան – «Հրազ ՋԷԿ» ԲԲԸ

Էներգաբլոկերի թվաքանակ՝ 4

Հզորություն՝ 300 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 466.7 մլն կՎտժ;

2020թ․-ին՝ 611.8 մլն կՎտժ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 17,737,100,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 23,720,100,000 դրամ

Հրազդանի ՋԷԿ-ը գտնվում է Հրազդան և Մարմարիկ գետերի հատման ակունքից ոչ շատ հեռու: Շահագործման է հանձնվել 1966-1967թթ.: 2003թ.-ին կուտակված պարտքերի պատճառով Հրազդանի ջերմաէլեկտրակայանը գնահատվում է 31 մլն դոլար և գնվում «Ինտեր ՌԱՕ ԵԷՍ» ՓԲԸ-ի կողմից: Այնուհետև, 2006թ.-ին կառավարության որոշմամբ «Հրազդան ՋԷԿ»-ի 5րդ էներգաբլոկը վաճառվում է «Գազպրոմ Արմենիա» ընկերությանը՝ 248.8 մլն դոլարով: 2017թ.-ին «Հրազ ՋԷԿ» ԲԲԸ-ի 100 տոկոս բաժնետոմսերը վաճառվում են «Տաշիր» ՓԲԸ-ին:

Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Հրազդանի ջերմաէլեկտրակայանի մասնաբաժինը կազմել է 7%, իսկ 2020թ․-ին՝ 10%։

6․ Սևան-Հրազդան Կասկադ – «Միջազգային էներգետիկ կորպորացիա» ՓԲԸ

Կայանների թվաքանակ՝ 7

Հզորություն՝ 560 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 413.5 մլն կՎտժ;

2020թ․-ին՝ 393.9 մլն կՎտժ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 2,213,600,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 1,946,500,000 դրամ

Սևան-Հրազդան Կասկադը կազմված է մի քանի հիդրոլեկտրակայաններից՝ Սևանի, Հրազդանի, Արգելի, Արզնիի, Քանաքեռի, Երևան-1-ի և Երևան-3-ի ՀԷԿ-երից: 2003թ.-ին հայկական ատոմային կայանի միջուկային վառելիքի դիմաց գոյացած պարտքը մարելու նպատակով 7 ՀԷԿ-երից կազմված կայանը տրվեց «Միջազգային էներգետիկ կորպորացիա» ՓԲԸ-ին 25 մլն դոլարի դիմաց: Տվյալ ժամակահատվածում «ՄԷԿ» ՓԲԸ-ն պատկանում էր «Ինտեր ՌԱՕ ԵԷՍ» ընկերությանը, որը 2011թ.-ին գնվեց «ՌուսՀիդրո» ՓԲԸ-ի կողմից, իսկ 2019թ.ին «Սևան-Հրազդան» կասկադը վաճառվեց «Տաշիր» ընկերությանը՝ 173 մլն ռուբլով:

Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Սևան-Հրազդան կասկադի մասնաբաժինը կազմել է 7%, իսկ 2020թ․-ին՝ 6%։

7․ Հրազդան-5 կայան – «Գազպրոմ Արմենիա» ՓԲԸ

Հզորություն՝ 458.5 ՄՎտ

Արտադրանքը (ներքին սպառման մասով)՝

2019թ․-ին՝ 378.3 մլն կՎտժ;

2020թ․-ին՝ 420.7 մլն կՎտժ

Ապրանքային առաքում՝ 2019թ․-ին՝ 11,832,500,000 դրամ; 2020թ․-ին՝ 13,193,600,000 դրամ

Հրազդանի ՋԷԿ-ի 5րդ էներգաբլոկի շինարարությունը սկսվել է 1989թ.-ին՝ դառնալով Խորհրդային Հայաստանի խոշոր շինարարություններից մեկը: 1990-1992թթ. Հայաստանի անկախության դժվարին ժամանակահատվածում էներգաբլոկի շինարարությունը կանգ է առնում: 2006թ.-ին այն վաճառվում է «Գազպրոմ» ԲԲԸ-ին՝ 248.8 մլն դոլարով: Արդյունքում էներգաբլոկի գույքը ձեռք է բերում «ՀայՌուսգազարդ» ՓԲԸ-ն՝ պարտավորվելով ավարտին հասցնել էներգաբլոկի շինարարությունը: 2013թ.-ի դեկտեմբերից Հրազդան-5 կայանը հանձնվում է շահագործման:

Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ 2019թ․-ին Հրազդան-5 կայանի մասնաբաժինը կազմել է 6%, իսկ 2020թ․-ին՝ 7%։

8․ Հողմային էլեկտրակայաններ

Հայաստանի Հանրապետությունում հողմային էլեկտրակայանների կառուցումը համարվում է վերականգնվող էներգետիկայի բնագավառում հեռանկարային ներդրում: Տարեկան արտադրանքի չափով տնտեսապես շահավետ հողմային կայանների ընդհանուր հզորությունը գնահատվում է մոտ 450 ՄՎտ: 2005թ.-ին շահագործման է հանձնվել ՀՀ-ում և Կովկասում առաջին ցանցային հողմային էլեկտրակայանը՝ 2.6 ՄՎտ ընդհանուր հզորությամբ: Առանձնացվել են նաև հողմաէլեկրակայաններ կառուցելու համար հեռանկարային և շահավետ տեղանքները, որոնք են.

• Զոդի լեռնանցքը
• Բազումի լեռները՝ Քարախաչի և Պուշկինի լեռնանցքները
• Ջաջուռի լեռնանցքը
• Գեղամա լեռների շրջանը
• Սևանի լեռնանցքը
• Ապարանի շրջանը
• Սիսիանի և Գորիսի միջև գտնվող բարձունքային գոտին
• Մեղրիի շրջանը

Ըստ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի տվյալների, 2021թ.-ի դրությամբ Հայաստանի էներգետիկայի բնագավառում գործունեության լիցենզիա ունեցող ընկերությունների ցանկը հետևյալն է.

2023թ․-ին ավարտվելու են «Արգեստ-1» կայանի կառուցողական աշխատանքները։ 2019թ.-ի տվյալների դրությամբ, Հայաստանում էլեկտրաէներգիա է արտադրել 2 հողմային էլեկտրակայան: Շահագործվող էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ վերջին երկու տարիների ընթացքում հողմային կայանների մասնաբաժինն ընդհանուր համամասնության մեջ կազմել է շատ չնչին մաս, 2019թ.-ին՝ 3.2 մլն կՎտժ, իսկ 2020թ.-ին՝ 1.8 մլն կՎտժ:

9. Արևային էլեկտրակայաններ

Հողմային էլեկտրակայաններից բացի, ՀՀ-ում արևային էներգետիկան նույնպես ունի մեծ պոտենցիալ և հեռանկար: ՀՀ ներկրվում են ոչ միայն արևային ջրատաքացուցիչ համակարգերի մասեր, այլ նաև ամողջական համակարգեր: Վերջին տարիների ընթացքում ՀՀ-ում դեռևս նոր զարգացող այս ճյուղն ունի որոշակի նախագծեր և արդեն սկսված կառուցողական աշխատանքներ: Արևային կայաններ տեղադրելու համար շահավետ տեղանքներ են համարվում հետևյալ մարզերը.

• Գեղարքունիք
• Արագածոտն
• Վայոց Ձոր
• Արարատ

Ինքնավար արևային կայանների թվաքանակն ըստ 2021թ.-ի օգոստոսի 1-ի տվյալների կազմում է 5659: 2019թ.-ի դրությամբ ՀՀ-ում ՀԷՑ-ին միացված ինքնավար արևային կայանների արտադրած էլեկտրաէներգիայի քանակը կազմել է 13.1 մլն կՎտժ, իսկ 2020թ.-ին՝ 21 մլն կՎտժ:

Գեղարքունիքի մարզի Մեծ Մասրիկ բնակավայրում արդյունաբերական մասշտաբի արևային կայանի կառուցման ֆինանսավորումը վերջերս ավարտվել է։ Իսպանական «Fotowatio Renewable Ventures» ընկերությունը «Մասրիկ-1» կայանի ծրագրի իրականացման համար աջակցություն է ստանալու Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկից (ՎԶԵԲ), Եվրամիությունից (ԵՄ) և Համաշխարհային բանկի խմբի անդամ Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայից (ՄՖԿ)։ 55 ՄՎտ հզորությամբ կայանի ծրագրի իրականացման համար տրամադրվելու է մինչև 38․4 մլն ԱՄՆ դոլարի ֆինանսավորում։ Կայանի կառուցման նպատակով 2019թ․-ի մարտի 29-ին ՀՀ կառավարության որոշմամբ օտարվել է 32․6591 հա հողատարածք։

Երկրի վերականգնվող էներգիայի հզորությունն ընդլայնելու նպատակով մինչև 2025թ. կառուցվելու է արևային էլեկտրաէներգիա արտադրող առաջին գործարանը՝ Արաբական Միացյալ Էմիրություններում վերականգնվող էներգիայի «Մասդար» ընկերության աջակցությամբ: «Այգ-1» կայանն ունենալու է 200 Մվտ հզորություն և Հայաստանի հիմնական էներգիա արտադրողի՝ Մեծամորի ատոմակայանի ներկայիս հզորության գրեթե կեսը: «Այգ -1» -ը նախատեսվում է կառուցել Արագածոտնի մարզում ՝ ավելի քան 500 հա տարածքում: Հայաստանի ազգային շահերի հիմնադրամին (ANIF) կպատկանի գործարանի 15 տոկոսը. մնացած 85 տոկոսը կպատկանի Մասդարին: Նախատեսվում է 174 մլն դոլարի ներդրում Մասդարի կողմից:

Ըստ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի տվյալների Հայաստանում 2021թ.-ի դրությամբ էներգետիկայի բնագավառում գործունեության լիցենզիա ունեցող ընկերություններն են.

Առաջիկա երկու տարիների ընթացքում ավարտվելու են վերոնշյալ արևային կայանների կառուցողական աշխատանքները։ 2021թ․-ի օգոստոսի 1-ի դրությամբ ՀՀ-ում կառուցման ընթացքի մեջ են 410 ինքնավար արևային կայաններ։

ՀԷՑ – «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ

«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը ձևավորվել է 2002թ.-ին՝ փոքր ցանցային ձեռնարկությունների միավորման արդյունքում: Այն զբաղվում է Հայաստանի Հանրապետությունում էներգիայի բաշխմամբ: 1998-2000թթ. Հայաստանի կառավարությունը որոշում է ընդունում «ՀԷՑ»-ը օտարելու մասին: Հայտարարված մրցույթում հաղթող է ճանաչվում Midland Resources Holding LTD ընկերությունը: 2002թ.-ին վերջինս գնում է «ՀԷՑ»-ը՝ 37 մլն դոլարով: 2006թ.-ին ռուսական «Ինտեր ՌԱՕ ԵԷՍ» ընկերությանը վաճառվում է «ՀԷՑ» ՓԲԸ-ն 73 մլն դոլարով: 2015թ.-ին «Ինտեր ՌԱՕ ԵԷՍ» ընկերությունը «ՀԷՑ»-ի 100 տոկոս բաժնեմասը փոխանցում է «Լիորմանդ Հոլդինգ Լիմիթեդ» ընկերությանը: Նույն տարվա մեջ «Տաշիր» ընկերությունների խմբի սեփականատեր Սամվել Կարապետյանը հայտարարում է «ՀԷՑ»-ը ամբողջությամբ գնելու մասին: 2017թ.-ից սկսաց «ՀԷՑ»-ի բաժնետերերն են «Տաշիր կապիտալ» ընկերությունը (70%) և «Լիորմանդ Հոլդինգ Լիմիթեդ» ընկերությունը (30%):

ԲԷՑ – «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» ՓԲԸ

«Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունն իրականացնում է էներգիայի տեղափոխումը ՀՀ-ում։ 1932թ․-ին գործարկված էլեկտրահաղորդման առաջին բարձրավոլտ գիծը դարձավ մի շարք այլ էլեկտրակայանների հիմնադրման պատճառը։ Ընկերությունը շահույթ հետապնդող առևտրային կազմակերպություն է, որը ստեղծվել է կառավարության N450 որոշմամբ 1998թ․-ին։ Ընկերության գործառույթները և նպատակները մի քանիսն են, մասնավորապես՝ ՀՀ էլեկտրական էներգիայի հաղորդումը և հողմաէլեկտրակայանի միջոցով էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը։ «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» ՓԲԸ-ն մասնակցել է մի շարք ներդրումային և դրամաշնորհային ծրագրերի, ինչպիսիք են օրինակ՝ ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության (USAID) կողմից տրամադրված 15 մլն դոլար դրամաշնորհը, Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության կողմից տրամադրված 27,5 մլն ԳՄ գումարով «վարկի տրամադրման և ծրագրի ֆինանսավորման» դրամաշնորհը և այլն։ Ընկերությունը նաև երկար տարիներ սերտ կապերի մեջ է Իրանի Իսլամական Հանրապետության «Սանիր» ընկերության հետ՝ ունենալով մի շարք ֆինանսական համաձայնագրեր կապված հողմաէլեկտրակայանի, գազատարի և այլ կառույցների շինարարության հետ։